Zeminin Tarihi

Günümüzde, döşemenizi değiştirmek isteyen birinin parmaklarının ucundaki bir sürü seçenekten birini seçmesi yeterli. Ancak bu durum her zaman böyle değildi.

Tarihin tozlu sayfalarında yerini almış ilk evlerde ve hatta dünyanın bazı bölgelerinde şu an bile, zemin malzemesi doğanın zeminine ait parçaların sıkıştırılması ile yapılıyordu. Bu parçalar da pahalı olmadığı ve genelde sıcak iklimlerde bolca bulunduğundan toprak, saman ve gübreden oluşurdu. İnsanlar evlerini hayvanları ile paylaşır ve gübreleri de akabinde üzerine basılarak zemine katılırdı.

Toprak zemine genellikle kum serpilirdi ve zemin fazla kirlendiğinde yerdeki pislikler kum ile beraber süpürülürdü. Renkli kum, pirinç yozu ve çiçek taçyaprakları ziyaretçilere “hoşgeldiniz” demek için ya da bazı önemli olayları anmak için zemin üzerine dekoratif bir şekilde dizilmesiyle yapılan ‘rangoli’ (zemin boyama) sanatı, Hindistan’da bu şekilde ortaya çıktı.

Yaklaşık 5000 yıl önce, Mısırlılar taştan konstrüksiyonları geliştirdi. Bu, taş ve tuğla döşemenin doğuşu oldu. Daha sonra zemine desen ve estetik bir görünüm eklemek için küçük renklli seramikler (mozaik olarak bilinir) ortaya çıktı. Roma İmparatorluğu ise, taş zeminin altındaki küçük bodrum katlarında yanan ateşin yukarıdaki taşları ısıttığını görerek ilk yerden ısıtma düzeneğine tanık oldu.

Seramik fayanslar ilk kez 1600’lü yıllarda Türkiye ve Orta Doğu’da ortaya çıkmış olsa da, Avrupa’daki popülaritesi ancak 1800’lü yıllarda artmaya başladı.

Bilinen en eski ahşap zeminler, orta çağlarda kullanılmaya başlanmıştır. Bunlar önce taş veya metal ile düzeltilen sert kaba tahta kalaslardı. Vernik ve cilalar, ürün dayanıklılığını arttırmak ve desen eklemek amacıyla daha sonradan ilave edildi.

Belgeler halıların 4000 yıldır insan hayatında olduğunu gösteriyor, Çin’de halı yapımı ise 1000 yıl kadar önce başladı. İran (eski Pers İmparatorluğu) 1600’lü yıllarda halı dokuma sanatını geliştirdi. Bu “İran Halıları”ndaki desenler hala çok popüler ve oldukça pahalı.

Kauçuk döşemeler 1200’lü yıllarda piyasaya sürüldü, bu döşemenin popülerliği daha sonra, deri üzerini boyamak için yağın kullanıldığı vinilin geliştirilmesinin sağladı. Vinil, amörtisörler, sentetik lastikler ve tel yalıtımı gibi birçok kullanım alanında var oldu. Vinilin zemin döşemesi olarak kullanılması ise 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemlere denk geliyor.

Kerpiç evlerden rezidanslara uzanan yaşam alanları, tarih boyunca gelişimi sürdürmüş ve bir yapıyı oluşturan her eleman gibi zeminler de bugün kullandığımız onlarca seçeneğin var olabilmesi için bu sonsuz evrim çarkının bir parçası haline gelmiştir.

Şimdi sizleri, yaşadığımız bu günler de tarihin sayfalarında yerini alacağı zamanlarda insanoğlunun geliştirebileceği her şeyi, en imkansız gibi gelenleri bile hayal etmeye davet ediyoruz. Geleceğin zemininde siz neler görüyorsunuz?

Resim: Gustave Caillebotte - The Floor Scrapers