Ağaç Halkalarından Çıkarılan 8000 Yıllık İklim Haritası

Cambridge Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından yaratılan, dünyanın en eski ağaç halkası ajandası, iklim değişikliğinin haritasını çıkarmaya yardımcı oluyor. Ajanda, dünyanın dört bir yanındaki ağaçları kullanarak, yüzyıllardır süregelen iklimsel koşulları belgelemek için oluşturuldu. Peki bunu nasıl yapıyorlar?

Ağaçlar, hava koşullarına duyarlı canlılardır ve ağaç halkaları, ağacın ömrü boyunca tanık olduğu yağışlara, sıcaklıklara hatta tsunamilere kadar ipuçları verebiliyor. Profesör Ulf Büntgen, bu tekniğin kısa bir süre önce bir buz devrinin yaklaşık olarak M.S. 536 yılında başladığına dair kanıtlar ortaya çıkardığını açıkladı. Bunu ise 100 ila 120 yıllık çok soğuk bir dönemi tetikleyen bir dizi volkanik patlamanın izlediğini söyledi.

Tarihsel iklimlerin yeniden canlandırılabilmesi sayesinde bilim insanları son zamanlarda yaşanan küresel ısınmanın olağan dışı olup olmadığını analiz edebiliyorlar.

Ağaç halkaları tıpkı parmak izleri gibi eşsiz olduğu gerçeğinden yola çıkan ekip, ajandayı oluşturmak için yanardağ uzmanları, tarihçiler ve arkeologlar ile birlikte çalışıyor. Ekip, iklim değişikliklerinden toplumların nasıl etkilendiğini ve bu değişimlerin çeşitli felaketler ve toplu göçlerle yollarının ne derece kesiştiğini keşfetmek istiyor.

Üniversitenin ağaç halkaları biriminin başkanı Profesör Büntgen, “Ağaç halkası kronolojisinin en büyük avantajı, yılları kesin tarihlendirebilmesidir. Bu sayede insanlık tarihinde çapraz karşılaştırmalar yapabiliyoruz.” diyor ve devam ediyor, “Geçmiş iklim değişikliklerinin 1000 veya 2000 yıllık sürecini haritalayabilmek, nihayetinde modern tahminleri geliştirmemize olanak sağlayacaktır.”

Yapılan araştırmalar için yaşayan ağaçlar ve şantiyeler, ortaçağ kiliseleri, göller, turba bataklıklarından alınan örnekler kullanılıyor. Bunun yanında, yüzyıllar boyunca korunmuş ağaçlar İskoç körfezlerinden vinç ile çekiliyor.

St Andrews Üniversitesi’nden Dr. Rob Wilson, “İskoçya için 8.000 yıl öncesine giden malzememiz var.” Dedi. “An itibariyle birçok zaman boşluğumuz var... 11. yy.’da bir boşluğumuz var, M.S. içinse 1000 yıllık oldukça fazla malzememiz var.”

Ağaç halkalarını okuyarak gezegenin başından geçenleri kanıtlarla ortaya çıkarabilen bilim insanlarının çalışmaları sürüyor. Geçmişi öğrenerek gelecekte olabilecekleri hesaplayabilecek duruma gelmeyi öngören araştırmacılar, her şeyin en başından beri olanlara tanıklık eden ağaçların halkalarında geleceğin gizemlerini arıyorlar.